จาร์เทส Jartest เพื่อการตกตะกอน

การสร้างตะกอนเป็นกระบวนการทําให้ อนุภาคแขวนลอยขาดเสถียรภาพ การเติมสารเคมี ในน้ำที่ทําให้  เนื่องจากลักษณะสมบัติ ของน้ำในธรรมชาติ ที่ เปลี่ยนแปลงตามเวลาและสถานที่การใช้ สารเคมีในปริมาณที่เหมาะสมจึงต้องอาศัยการทดสอบที่เรียกว่า “Jar Test” ซึ่งเป็นการทดสอบหาเงื่อนไขที่ ความเหมาะสมของการเติมและผสมสารเคมี สําหรับการตกตะกอนและใช้ กันแพร่ หลายในโรงประปา อุปกรณที่ ใช้ ในการทํา Jar Test ส่วนใหญ่เป็นชุดของอุปกรณ์ ที่สามารถทํางานพร้อมกันในการทดลองเดียว ซึ่งการทํา จาร์เทส Jar Test มีประโยชน์หลายประการ คือ

(ก) เปรียบเทียบผลของการใช้ สารเคมีสร้างตะกอน (ความเข้มข้น , ชนิดของสารเคมี)

(ข) ค่าพีเอชที่เหมาะสม

(ค) การเติมและควบคุมความเป็นด่าง

(ง) ระยะเวลาที่ ใช้ในการเกิดตะกอน

(จ)เงื่อนไขที่เหมาะสมด้านพลังงานที่ ใช้ในการกวนเร็วและกวนช้า

(ฉ) การทดสอบอื่น ๆ เช่น ค่าzeta potential (electrophoretic mobility)

ก่อนการทําจาร์เทส JarTest ควรวิเคราะห์ น้ำตัวอย่างเบื้องต้น เช่น วัดค่าพีเอช ความขุ่น ความเป็นด่าง เป็นต้น  และควรเลือกใช้เครื่อง Jartest ที่เหมาะกับการวิเคราะห์มีแสงไฟจากหลอด LED ไม่มีความร้อนมาเร่งปฏิกิริยาทำให้การทดลองแม่นยำ และมีระบบการควบคุมที่ดีสามารถตั้งโปรแกรมการทำงานและสามารถนำไปใช้งานได้นอกสถานที่มีแบตเตอร์รี่ในตัว เช่น Jartest ยี่ห้อ Wizard รุ่น PLUS6 ร่วมกับสารช่วยสร้างตกตะกอนซึ่ง มีหลายชนิด สารบางประเภทเป็นที่ นิยมสารบางชนิดอาจมีข้อจํากัดในการใช้  สารบางชนิดมีราคาแพง การเลือกใช้สารชนิดใดเป็นประเด็นที่ ผู้ดูแลระบบประปาแต่ละแห่งต้องพิจารณา เพราะปัจจัยที่ มีผลต่อความสามารถในการสร้างตะกอนส่วนใหญ่จะแตกต่างกัน เช่น ลักษณะสมบัติของน้ำเสีย ค่าใช้จ่ายวิธีกําจัดกับเศษตะกอนที่เกิดขึ้นประสิทธิภาพในการกําจัดความขุ่น เช่น สารช่วยสร้างตะกอนประเภทที่เป็นสารประกอบของอลูมิเนียมและเหล็กมีใช้กันแพร่หลายในขณะที่สารประเภทโพลี อลูมิเนียมคลอไรด์  [PACL – Al(OH)x(Cl)] มีประสิทธิภาพดี ในการจับอนุภาคแขวนลอยขนาด 1-2 ไมครอน และช่วยจับตะกอนได้ เร็วกว่า แต่ปัญหาคือค่าใช้ จ่ายสูงกว่าประมาณสองเท่าของการใช้สารส้ม